آکنه چیست؟ پوست شما دارای سوراخهای ریزی به نام منفذ است که چربی، باکتری و سلولهای پوست مرده و آلودگی آن را مسدود میکنند. وقتی این منافذ مسدود شوند، شما جوش میزنید که گاهی اوقات به آن لک پوستی نیز گفته میشود.
اگر غالباً بهطور مکرر جوش میزنید، شاید آکنه داشته باشید. بهعبارتدیگر آکنه بیماری پوستی است که باعث ایجاد جوش میشود.
آکنه بسیار شایع است. درواقع پژوهشها برآورد میکنند که ۹.۴ درصد از افراد سرتاسر جهان دچار آکنه هستند.
به گزارش آکادمی پوست آمریکا آکنه شایعترین بیماری پوستی در آمریکا است؛ اما درمان آکنه نیز ممکن است.
درحالیکه آکنه خطر جدی به همراه ندارد اما میتواند دردناک باشد علیالخصوص اگر به آکنه حاد مبتلا باشید. در طول زمان جای آکنه بر روی پوستتان باقی میماند.
تأثیر آکنه بر روی فشار روانی انکارناپذیر است. آکنه و جای زخم آکنه بر روی صورت و دیگر نقاط قابلمشاهده بدن بر روی عزتنفس و اعتمادبهنفس تأثیر میگذارد و حتی باعث اضطراب یا افسردگی میشود.
اگر به آکنه مبتلا هستید بدانید که آکنه یک بیماری شایع است. یادتان باشد که درمان آکنه ممکن است. درمانهای اثربخشی وجود دارند و شما برای کاهش جوشهایتان و حداقل سازی احتمال ایجاد جای زخم گزینههای متعددی دارید.
آنچه درمورد آکنه خواهید خواند
انواع متفاوت آکنه
اگر به آکنه مبتلا هستید، احتمالاً متوجه ترکیبی از انواع جوشها شدهاید. جوشهای سرسفید و جوشهای سرسیاه که به هردوی آنها جوش زیرپوستی گفته میشود از شایعترین انواع آکنه هستند.
- جوشهای سرسیاه یا جوشهای زیرپوستی باز در سطح پوستتان باز میشوند. اکسیژن موجود در هوا (و نه آلودگی) باعث میشود تا بخش بالای این جوشها به رنگ تیره دربیاید.
- جوشهای سرسفید یا جوشهای زیرپوستی بسته برجستگیهای ایجادشده زیر سطح پوست هستند و به رنگ گوشت هستند.
ازجمله ضایعات التهابی که باعث زخم شدن پوستتان میشوند عبارتند از:
- کورک: این برجستگیهای کوچک و قرمز نتیجه فولیکولهای مو ملتهب یا عفونی هستند.
- تاول چرکی: در بالای این جوشهای قرمز کوچک چرک جمع میشود.
- گرهک: اغلب این تودههای سفت و دردناک زیر سطح پوست شما تشکیل میشوند.
- کیست: این تودههای بزرگ زیرپوست شما حاوی چرک هستند و معمولاً دردناک هستند.
علائم آکنه
آکنه تقریباً در هر کجای بدنتان دیده میشود اما اغلب آنها را روی نواحی زیر پیدا میکنید:
- صورت و گردن
- پشت
- شانهها
- قفسه سینه
جوش پوست شما را خشن و ناهموار میکند.
وقتی آکنه دارید، موارد زیر را تجربه میکنید:
- تغییر رنگ پوست ازجمله لکها یا خالهای تیره (لک پوستی) و سرخی پوست
- تورم و التهاب
- درد و حساسیت در زمان لمس یا عدم لمس
همچنین جوشهای آکنه باعث ایجاد زخم یا تغییر رنگ پوستتان میشوند.
صرفنظر از اینکه خلاص شدن فوری از شر جوش وسوسهآمیز است اما خالی کردن جوشهایتان باعث ایجاد جای زخم میشود پس از فشار دادن آنها پرهیز کنید و روشهای زیر را امتحان کنید.
چند روز تا چند هفته طول میکشد تا جوشها از بین بروند. از بین رفتن و بهبود جوشهای آکنه بدون درمان مدتزمان زیادی طول میکشد.
دلایل بروز آکنه
آکنه زمانی رخ میدهد که چربی، پوست مرده یا باکتری منافذ پوستتان را مسدود کند.
هر یک از منافذ پوست شما به یک فولیکول متصل است. فولیکول از یک غده چرب (روغنی) و یک تار مو تشکیلشده است.
غده چربی باعث ترشح چربی میشود که به سمت مو حرکت کرده و از منفذ خارج میشود و روی پوست شما جمع میشود. چربی پوست باعث نرمی و لطافت پوست صورت شما میشود.
یک یا چند اشتباه در فرآیند نرمسازی پوستتان باعث بروز آکنه میشود.
برای مثال در موارد زیر آکنه رخ میدهد:
- تولید چربی بیشازحد توسط فولیکولها
- جمع شدن سلولهای مرده پوست در منافذ
- جمع شدن باکتریها در منافذ پوستی
- هر یک از این مشکلات باعث تشکیل جوشهایی میشوند که دلیل بروز آنها رشد باکتری در منافذ مسدود شده و عدم خروج چربی از پوست است.
چه عواملی باعث بروز آکنه میشوند؟
متخصصان هنوز دقیقاً نمیدانند که چرا بعضی از افراد دچار آکنه میشوند و بعضی دیگر دچار آن نمیشوند. متخصصان متوجه عوامل خطرسازی شدند که منجر به بروز آکنه یا تشدید آن میشود، این عوامل عبارتند از:
- تغییرات هورمونی به دلیل بارداری یا بلوغ
- سندرم تخمدان پلیکیستیک و دیگر بیماریهای مربوط به غدد درونریز
- استعمال سیگار
- خواب بیکیفیت
- تنش
- تمیزکنندهها، کرمها، مرطوب کنندهها و دیگر محصولات زیبایی حاوی روغن زیاد
- بعضی از داروها ازجمله لیتیم، داروهای هورمونی کنترل بارداری، داروهای ضد تشنج و استروئیدها
- سابقه خانوادگی ابتلا به آکنه
در طی دوره بلوغ در معرض ریسک ابتلا به آکنه قرار دارید. در این دوره تغییرات هورمونی زیادی در بدن شما رخ میدهد. این تغییرات باعث تولید چربی شده و ریسک بروز آکنه را افزایش میدهند. آکنههای هورمونی مربوط به بلوغ معمولاً با رسیدن به بزرگسالی بهبود پیدا میکنند و احتمالاً دیگر جوش نمیزنید.
بر اساس بررسی انجامشده در سال ۲۰۲۱، بعضی از غذاها یا رژیمهای غذایی بر روی آکنه تأثیر میگذارند:
- رژیم غذایی با نمایه قندخونی پایین: کاهش مصرف غذاهای دارای قند بالا مانند کربوهیدراتهای تصفیهشده و قند افزوده به کاهش بروز آکنه کمک میکند.
- محصولات لبنی: به نظر میرسد برای بعضی از افراد مصرف محصولات لبنی خاص مانند شیر و بستنی آکنه را تشدید میکند. بااینحال به نظر نمیرسد که پنیر و محصولات لبنی فاقد شیر باعث تشدید آکنه شوند.
- اسیدهای چرب و چربیها: اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ به کاهش آکنه کمک میکنند.
- رژیمهای غذایی گیاهخواری و خامگیاهخواری: درحالیکه رژیمهای غذایی گیاهخواری و خامگیاهخواری فواید زیادی برای سلامت دارند اما شواهد کمی نشان میدهد که آنها به درمان آکنه کمک میکنند.
- محصولات پروبیوتیک: پروبیوتیکهای سفید موجود در ماست و سایر مکملها و مواد غذایی تخمیری به درمان آکنه کمک میکنند. هرچند محققان هنوز شواهد قاطعی درباره درمان آکنه بهوسیله پروبیوتیکها پیدا نکردهاند.
درمان آکنه
بهطورکلی درمان آکنه بهشدت آن بستگی دارد.
درمان آکنه خفیف
میتوانید از کرمهای دارویی، پاککنندهها و داروهای درمان لک بدون نسخه برای رفع جوشها استفاده کنید.
ازجمله ترکیبات متداول در کرمها و ژلهای درمان آکنه عبارتند از:
- بنزوئیل پراکسید: این ماده جوشهایتان را خشک میکند و از ایجاد جوشهای جدید جلوگیری میکند و تمام باکتریهای مولد آکنه را از بین میبرد.
- اسید سالیسیلیک: اسید سالیسیلیک باعث لایهبرداری پوست شما میشود و از مسدود شدن منافذ پوستتان بهوسیلهی باکتریهای مولد آکنه پیشگیری میکند.
درمان آکنه متوسط
اگر بعد از استفاده از محصولات درمانی بدون نسخه آکنه هنوز دچار علائم آکنه هستید، باید به دنبال درمان حرفهای باشید.
متخصص پوست یا سایر پزشکان میتوانند داروهایی تجویز کنند که به کاهش علائم و پیشگیری از ایجاد جای آکنه کمک میکند.
اگر در حد متوسط دچار آکنه هستید، متخصص پوست موارد زیر را توصیه میکند:
- تجویز بنزوئیل پراکسید قوی
- آنتیبیوتیکهایی مانند اریترومایسین یا کلیندامایسین
- رتینوئیدها مانند رتینول
در بعضی از موارد متخصصان پوست برای درمان آکنه آنتیبیوتیکهای خوراکی یا مصرف قرصهای هورمونی پیشگیری از بارداری را تجویز میکنند.
بهطورمعمول شما برای مدت کوتاهی از آنتیبیوتیک استفاده میکنید، بنابراین بدن شما به آنتیبیوتیک مقاوم نمیشود و مستعد ابتلا به عفونت نمیشوید.
درمان آکنه شدید
برای آکنه شدید متخصص پوست درمان شامل یک یا چند مورد زیر را توصیه میکند:
- آنتیبیوتیک خوراکی
- بنزوئیل پراکسید
- آنتیبیوتیک موضعی
- رتینوئیدهای موضعی
همچنین شاید متخصص پوست قرصهای هورمونی پیشگیری از بارداری یا ایزوترتینوئین خوراکی را تجویز کند که معمولاً بانام تجاری آکوتان شناخته میشوند.
آکوتان نوعی داروی ویتامین A است که از آن برای درمان آکنه گرهای شدید استفاده میشود. این دارو عوارض جانبی زیادی دارد و پزشکان معمولاً تنها زمانی آن را تجویز میکنند که درمانهای دیگر نتیجهای ندارد.
مصرف داروهای آکنه در دوره بارداری
بسیاری از داروهای آکنه ازجمله آکوتان اثرات جانبی شدیدی بر روی رشد جنین دارند.
اگر قصد دارید باردار شوید یا تصور میکنید باردار هستید، از پزشکتان بپرسید آیا میتوانید به مصرف داروها ادامه دهید یا خیر.
همچنین تیم مراقبت شما درباره دیگر گزینههای درمان آکنه در طول بارداری توصیههای دیگری به شما ارائه میدهند.
همچنین متخصص پوستتان برای درمان آکنه شدید و پیشگیری از ایجاد جای زخم عملهای پزشکی را توصیه میکند. در این عملها پوست آسیبدیده برداشته میشود یا تولید چربی کاهش پیدا میکند. این عملها عبارتند از:
- درمان با فتودینامیک: در درمان با فتودینامیک از دارو و نور ویژه یا لیزر مخصوص برای کاهش تولید چربی و باکتری استفاده میشود. سایر درمانهای لیزری برای بهبود آکنه و جای زخم مؤثر هستند.
- درم ابریژن: در این نوع لایهبرداری لایه بالایی پوست شما با یک براش چرخشی برداشته میشود. این روش برای درمان جای آکنه مفید است و خود آکنه را درمان نمیکند. میکرودرم ابریژن یک درمان ملایمتر است که به برداشتن سلولهای مرده پوست کمک میکند.
- لایهبرداری شیمیایی: در این درمان لایه بالایی پوست شما برداشته میشود تا پوست کمتر آسیبدیده زیر مشخص شود. لایهبرداری شیمیایی جای زخم آکنه خفیف را درمان میکند.
- تزریق کورتیزون: تزریق کورتیزون باعث کاهش التهاب و افزایش سرعت درمان میشود. معمولاً برای درمان کیستهای آکنه از کورتیزون در کنار سایر روشهای درمان آکنه استفاده میشود.
درمانهای خانگی آکنه
احتمالاً تعدادی از درمانهای خانگی آکنه را امتحان کردهاید؛ اما همانطور که متوجه شدهاید این درمانها همیشه مؤثر نیستند و بعضی از آنها آکنه را تشدید میکند.
بهجای اینکه خمیردندان روی صورتتان بمالید، درمانهای خانگی زیر را امتحان کنید تا به پاکسازی آکنه و پیشگیری از جوش کمک کند:
- از آلوئهورا استفاده کنید
- از ماسک عسل استفاده کنید
- پوست صورتتان را با چای سبز احیا کنید
- از لمس صورتتان اجتناب کنید
- هرگز جوشها را فشار ندهید یا آنها را نترکانید. این کار باعث میشود جای زخم روی پوستتان بماند و باعث افزایش باکتری و چربی اضافی میشود.
فرد دارای آکنه باید انتظار چه چیزی را داشته باشد؟
لازم به ذکر نیست که هیچکس نباید شما را به خاطر آکنه قضاوت کند یا به شما انگ بزند اما آکنه باعث احساس ناراحتی و انزوا میشود. اهمیتی ندارد که این عارضه پوستی چقدر ناراحتکننده است یادتان باشد که شما تنها کسی نیستید که به آن مبتلا هستید. تقریباً همه افراد در برههای از زندگی خود جوش میزنند و بسیاری از افراد تا زمان بزرگسالی درگیر آکنه هستند.
خبر خوب این است که روشهای درمانی اثربخش زیادی وجود دارند. این گزینههای درمانی میتوانند ظرف چند هفته آکنه را برطرف کنند.
درمان زودتر به پیشگیری از بجای ماندن جای آکنه کمک میکند. اگر متوجه جای آکنه شدهاید، متخصص پوست برای کمک به حداقل سازی جای زخم روشهای درمانی به شما توصیه میکند.
حتی وقتی آکنه را درمان میکنید بازهم احتمال ابتلا به آن وجود دارد. طول میکشد تا آکنه درمان شود. همیشه بهترین کار این است که از یک متخصص پوست کمک بگیرید تا مناسبترین درمان برای آکنه شدید را پیدا کنید.
پیشگیری از آکنه
نمیتوان همیشه کاملاً از بروز آکنه پیشگیری کرد اما میتوانید در خانه اقدامات خاصی انجام دهید که احتمال جوش زدن یا بروز آکنه را کاهش میدهند.
این موارد را امتحان کنید:
- هرروز صورت خود را با شویندههای بدون چربی بشویید
- برای کمک به از بین بردن چربی اضافی پاککنندههای بدون نسخه را امتحان کنید.
- از لوازمآرایشی بر پایه آب یا محصولاتی با برچسب «فاقد مواد محرک جوش زا» استفاده کنید، این بدان معناست که این مواد آرایشی منافذ پوستتان را مسدود نمیکنند.
- از مصرف محصولات مراقبت از پوست و محصولات آرایشی حاوی روغن اجتناب کنید.
- همیشه قبل از خواب آرایشتان را پاککنید و پوستتان را تمیز کنید.
- بعد از ورزش دوش بگیرید یا صورتتان را بشویید
- موهای بلندتان را در پشت سر ببندید و آنها را از صورتتان دور کنید
- از کلاههای تنگ، هدبند و لباسهایی که نواحی مستعد جوش را میپوشاند استفاده نکنید
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و به حد کافی آب بخورید
- سعی کنید استرستان را کاهش دهید
متخصص پوست در رابطه با پیشگیری و درمان آکنه نکات و توصیههایی با شما در میان میگذارد.
سخن آخر
آکنه عذابآور است اما درمانهای مؤثر به کاهش جوش و التیام پوستتان کمک میکنند.
اگر همچنان جوشهای دردناک و دائمی را تجربه میکنید، متخصص پوست میتواند درمان مناسب شما را پیشنهاد دهد و جای زخم و جوش را کاهش دهد. ممنون از همراهی شما با مجله اینترنتی علم سلامت
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید